Tussen de TI 99/4 en de
TI 99/4A bestaan een aantal meer en minder in het oog springende
verschillen:
- Het toetsenbord van de
4A was veel beter en uitgebreider. De 4 had toetsen als die van een
rekenmachine. Het verschil dat het eerst in het oog springt zijn de oranje
ENTER- en SHIFT-toetsen op de 4.
- Het veel geringere
aantal toetsen op de 4 leverde riskante situaties op. Zo had de 4 geen
FUNC-toets, en kon een programma onderbroken worden met SHIFT-C. Wie in
plaats daarvan per ongeluk SHIFT-Q intoetste, was alles kwijt, want dat
was de reset-opdracht
- De
4 had alleen maar hoofdletters.
-
De 4 had anders dan de 4A
overlays die het hele toetsenbord bedekten.
- In het opstartmenu had
de 4 een extra optie: de calculatorfunctie. Dat verklaart ook waarom de
ROM 5 KB groter was.
- De
4A had een andere grafische chip, met een extra mode, die echter niet te
gebruiken was in BASIC.
- De voedingen waren
verschillend – verwissel deze nooit!
TEXAS INSTRUMENTS TI 99/4A-
TI's kortstondige avontuur
De
Texas Instruments 99/4A heeft mijn leven veranderd. Het was de eerste
homecomputer waar ik begin jaren tachtig mee in aanraking kwam, via een
vriend op de middelbare school. Vol bewondering zag ik wat hij allemaal
uit dat apparaat haalde; zoiets had ik nog nooit gezien. Zeker toen die
computer ook nog eens ging praten via een Speech Synthesizer en er nog
mysterieuzere dingen gebeurden via een modem; zo’n apparaat waar je de
telefoonhoorn goed in vast moest drukken.
Het was voor mij het begin van een
verslaving aan talloze spellen zoals TI Invaders, maar ook het begin van
een lange verkenningstocht langs alle mogelijkheden die BASIC bood.
Net zo elegant De Texas Instruments 99/4A was de opvolger van de
99/4, die vanwege de
late introductie in Europa maar een kort leven was beschoren. De behuizing
was even elegant – aluminium en zwart plastic – en in een aantal
andere opzichten was de computer nu sterk verbeterd. Zo had de 99/4A een
volwaardig toetsenbord; een hele vooruitgang vergeleken met de (slechts)
41 rekenmachine-achtige toetsen van de 99/4. Meer verschillen tussen beide
computers staan in het kader elders op deze pagina.
Concurrentie
werd bang
De aankondiging in 1979 dat chipfabrikant Texas Instruments zelf
homecomputers ging maken deed bedrijven als Apple en Commodore huiveren.
Begrijpelijk, zeker toen bleek dat de TI 99/4 en de 99/4A als eerste
homecomputers ter wereld met een 16-bits-processor werden uitgerust. Het
was de TMS 9900, die Texas Instruments sinds 1976 produceerde.
Ook in andere opzichten waren deze
homecomputers veelbelovend. Zo hadden ze een uitstekende grafische chip,
bekend van de Colecovision, en uiteraard ook geproduceerd door Texas
Instruments zelf. De chip toverde 16 kleuren op het scherm en maakte het
gebruik van sprites mogelijk.
Cartridges De TI 99/4 en de 99/4A hadden een cartridgepoort die er gewoonweg om vroeg
gebruikt te worden. Cassetterecorder in combinatie met deze computers,
nee, dat was het toch niet echt. Texas Instruments en enkele andere
bedrijven kwamen met tientallen verschillende cartridges, uiteenlopend van spelletjes tot administratieve programma’s.
Randapparatuur Er was ook al snel veel randapparatuur verkrijgbaar, ook allemaal van Texas Instruments zelf. Wie flink in de slappe was zat – de prijzen
logen er niet om – kon zijn homecomputer uitrusten met een externe
floppydrive, een akoestische modem, een thermische printer en de
roemruchte Speech Synthesizer. Dat ding heeft met zijn ingeblikte stem
heel wat hilarische momenten opgeleverd, zo herinner ik me.
Als je al die uitbreidingen had,
dan had je via de extensiepoort een worm aan apparaten aan de TI
vastzitten. Texas Instruments zag dat probleem ook, en kwam daartoe in
1982 met de Peripheral Expansion Box. Die had standaard een floppydrive en
een geheugenuitbreiding, en daarnaast zes sloten om andere zaken netjes
weg te werken. Met die forse box had je bijna een PC in huis.
Ongelofelijk traag Ondanks dit alles ging het mis met de TI 99/4A, en kon de concurrentie
weldra opgelucht ademhalen. Of het een rol heeft gespeeld bij het
mislukken van het homecomputer-project van Texas Instruments weet ik niet,
maar een van de problemen was het ongelooflijk trage tempo waarin BASIC
draaide op de TI 99/4 en de 4A. Dat kwam doordat BASIC in twee slagen geďnterpreteerd
werd, wat de voordelen van de snelle processor geheel teniet deed.
Programma’s in machinetaal, op de cartridges bijvoorbeeld, werkten wel
zoals mocht worden verwacht op deze computers.
Wat in elk geval tegen Texas Instruments heeft
gewerkt is dat de technische details geheim heeft gehouden, zodat de
concurrentie met spellen en randapparatuur geen voet tussen de deur kon
krijgen. Maar de keerzijde van de medaille was dat er daardoor voor de TI
minder keuze aan spellen en apparatuur was dan voor andere homecomputers.
Beige versie Daarbij vroeg Texas Instruments aanvankelijk een forse prijs van zo’n
2000 gulden, en ook de randapparatuur was duur. Al rap begon een
prijzenslag met onder meer Commodore. Texas Instruments probeerde het nog
met een beige uitvoering van de TI 994A, die goedkoper in de productie
was, maar het mocht niet baten. Uiteindelijk zat de verkoopprijs met
zo’n 300 gulden op of zelfs onder de kostprijs, en raakte TI in de rode
cijfers.
TI hield het
voor gezien
Eind 1983 besloot Texas Instrumens het avontuur met
homecomputers voor gezien te houden. Er waren toen zo’n 2,5 miljoen
exemplaren van de 4A verkocht. Het pleit voor TI dat ze de dienstverlening
aan bezitters van de 4 en 4A nog lange tijd in stand heeft gehouden.
Specificaties Texas Instruments TI 99/4A
Producent
Texas Instruments
Periode
1981 - 1984
CPU
TMS 9900A
Frequentie
3,3 MHz
ROM
26 KB
RAM
16,25 KB
Tekstmodus
32 x 24 (16 kleuren), 40 x 24 (2
kleuren)
Grafisch
256 x 192
Kleuren
16
Geluid
3 kanalen, 5 octaven, 1 ruis
I/O
monitor, cassette, cartridge, 2x
joystick, extension port
Geschiedenis van home- en gamecomputers,
Erik Klooster, Nederland
Nieuws
Speel
online games op deze site en registreer je naam en
highscore. Haal je hart op aan de klassiekers Pac-Man,
Space Invaders, Asteroids en Snake. Gratis en je hoeft ze niet te downloaden: ze zijn
direct op het scherm te spelen. In de oorspronkelijke versies. Veel
plezier!
Deze site doet met vier computers
mee aan het Cancer Research Project, waarvoor wereldwijd al 1,5
miljoen mensen computertijd beschikbaar stellen. Sluit je aan bij
ons team:
Mrs. Dynamite. Heel erg bedankt!
