De Vectrex had begin jaren tachtig veel in zich om een groot succes te worden, maar door verschillende oorzaken maakte deze in het oog springende console zijn verwachtingen niet waar. Voor de verzamelaar van nu maakt dat weinig uit: die is door de vormgeving van de Vectrex meteen verkocht.

Onder de gameconsoles was de verschijning van de Vectrex namelijk uniek: een langwerpig beeldscherm dat enkele centimeters diep verborgen lag in een arcade-achtige zwarte kast. De speler waande zich meteen in zijn eigen speelhal! Ook uniek voor de Vectrex was de controller die ingeklapt in de kast onzichtbaar was, maar tevoorschijn gehaald van een enorme omvang bleek: bijna 20 centimeter lang en 7,5 centimeter breed, met maar liefst vier knoppen en een zelf-centrerende joystick.

Haarscherpse resolutie De Vectrex dankt zijn naam aan de vectortechniek die in de speelhallen werd toegepast (bijvoorbeeld in Asteroids en Space Wars), maar in gameconsoles voor thuis nog niet eerder was gebruikt. Anders dan bij de rastertechniek in normale beeldschermen hoefden niets steeds alle punten van het scherm opnieuw te worden geprojecteerd, maar kon de projectie worden beperkt tot die delen van het scherm die in gebruik waren. Het resultaat was een haarscherpe resolutie. Ook kenmerkend, maar niet direct in het voordeel van de Vectrex waren de voorzetschermen à la Magnavox Odyssey. Omdat de Vectrex een zwart-wit-beeldbuis had, werd besloten voor elk spel een gekleurd en transparant scherm te maken dat op de beeldbuis kon werden bevestigd. Dat verlevendigde de spellen en beschermde de ogen bovendien voor het felle, flikkerende beeld dat inherent was aan de vector-techniek. De Vectrex werd geleverd met één ingebouwd spel: Mine Storm, een afgeleide van de arcade-hit Asteroids. De andere spellen werden geleverd op cartridges die konden worden ingeplugd aan de rechterkant van het apparaat. In totaal zijn er ruim dertig cartridges uitgebracht.

Vader van de Vectrex
De ‘Vader van de Vectrex’ was Jay Smith met zijn bedrijven Western Technology en Smith Engineering. Het idee voor een ‘mini-arcade’ ontstond begin jaren tachtig, in eerste instantie gedacht op een beeldscherm van 5 inch. Smith en de zijnen stapten er in juli 1981 mee naar producent Kenner, maar die had er geen trek in. General Consumer Electronics (GCE), toen bekend door game & watches, was wél enthousiast en wilde met Smith in zee gaan, op voorwaarde dat er een groter scherm zou worden gebruikt. En zo werd, na de werknamen HP-3000 en Vector-X, de Vectrex met een scherm van 9 inch geboren. De nieuwkomer onder de gameconsoles werd in de zomer van 1982 in productie genomen door General Consumer Electronics en verscheen in november van dat jaar in de Amerikaanse winkels. Voor 199 dollar kon de consument thuis zijn mini-speelhal creëren.

Dumpprijzen Ondanks het feit dat GCE snel door de voorraad heen was, raakte het bedrijf in financiële problemen. Het werd begin 1983 overgenomen door Milton-Bradley (MB), de spellenfabrikant die op elektronisch gebied veel succes had met het spel Simon, maar enigszins jaloers was op winsten die andere fabrikanten als Mattel met echte consoles behaalden. MB besloot de verkoop van de Vectrex direct uit te breiden naar Europa. 1983 Werd het belangrijkste jaar in de korte geschiedenis van deze bijzondere console. Toen was hij het wijdst verbreid en werden ook de meeste spel-cartridges geproduceerd. 32 Miljoen verlies Toch viel de verkoop tegen bij de verwachtingen en zag MB zich in februari 1984 gedwongen de productie van de Vectrex stop te zetten. Een teken aan de wand was al de enorme daling van de winkelprijs geweest. Als we de Amerikaanse prijzen in ogenschouw nemen: MB zette de Vectrex ook voor 199 dollar in de markt, maar moest de verkoopprijs al snel verlagen tot 150 en zelfs 100 dollar. Een bedrijfsverlies van bijna 32 miljoen dollar was het gevolg. Na de productiestop kampte MB nog met volle magazijnen. De voorraad Vectrexen werd gesleten aan discounters, die ze bijna weggaven voor 45 dollar. Voor de cartridges werd 5 tot 10 dollar gevraagd, vergeleken met 30 tot 40 dollar aan het begin.

Lange leve de Vectrex!
Maar… de Vectrex is niet dood! Alle rechten op de Vectrex en de bijbehorende zaken gingen terug naar Smith Engineering. Zonder winstoogmerk maakt het bedrijf nu nog de distributie mogelijk van cartridge-ROMS, voorzetschermen en handleidingen.
Overigens had Smith Engineering in 1988 nog plannen om met een handheld-versie van de Vectrex te komen, maar het zag daarvan af vanwege de op handen zijnde lancering van de Nintendo Game Boy.

Specificaties van de Vectrex

Deze site doorsturen aan een vriend

Geschiedenis van home- en gamecomputers, Erik Klooster, Nederland